Dieta po kastracji: Jak zadbać o żywienie psa i kota po zabiegu?

Kastracja i sterylizacja to jedne z najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych u zwierząt towarzyszących. Zabiegi kastracji (usunięcie jąder u samców lub jajników i/lub macicy u samic) oraz sterylizacji (podwiązanie jajowodów lub nasieniowodów) wykonuje się głównie w celu zapobiegania niekontrolowanemu rozmnażaniu zwierząt. Dodatkowo mają one korzyści zdrowotne – zmniejszają ryzyko niektórych nowotworów (np. jąder, sutków, macicy), ropomacicza u samic. W niektórych przypadkach zabieg wpływa również na zachowanie zwierzęcia, może pomóc w ograniczeniu zachowań takich jak ucieczki, agresja czy znaczenie terenu.

Przed dokonaniem zabiegu z powodów behawioralnych, doradzamy wcześniej skonsultować się z behawiorystą i lekarzem weterynarii. Zabieg kastracji lub sterylizacji nie zawsze jest zalecany u zwierząt lękliwych, ponieważ usunięcie narządów płciowych prowadzi do obniżenia poziomu hormonów płciowych (głównie testosteronu i estrogenu), które wpływają nie tylko na funkcje rozrodcze, ale również na zachowanie i równowagę emocjonalną zwierzęcia. Szczególnie dotyczy to młodych, niedojrzałych zwierząt, u których hormony pełnią ważną rolę w procesie dojrzewania mózgu i stabilizacji emocjonalnej.

U wielu zwierząt zabieg poprawia komfort życia – zarówno pupila, jak i opiekuna. Choć przynosi korzyści zdrowotne i behawioralne, nie pozostaje obojętny dla organizmu – zwłaszcza jeśli chodzi o metabolizm, hormony i... apetyt.

Dlatego odpowiednio dobrana dieta po zabiegu ma ogromne znaczenie dla zdrowia i samopoczucia zwierzaka.

Co zmienia się w organizmie po kastracji?

Po kastracji u zwierzęcia dochodzi do zmian hormonalnych, które:

• obniżają tempo przemiany materii
• zwiększają łaknienie
• zmniejszają aktywność fizyczną

To oznacza, że zapotrzebowanie kaloryczne spada nawet o 20%, a jednocześnie… pies czy kot może częściej domagać się jedzenia. To połączenie sprzyja szybkiemu przybieraniu na wadze.

Czy wystarczy zmniejszyć porcję karmy?

To częsty błąd. Redukując porcję, zmniejszamy nie tylko ilość kalorii, ale też dawkę białka, witamin, składników mineralnych – czyli wszystkiego, co niezbędne do zachowania zdrowia. Efekt? Możliwe niedobory, a nawet utrata masy mięśniowej.

Lepsze rozwiązanie: przejście na karmę specjalistyczną dla zwierząt po kastracji, o obniżonej kaloryczności, ale bogatą w składniki odżywcze.

Jakie składniki powinny znaleźć się w diecie po kastracji?

• L-karnityna – wspiera spalanie tłuszczu
• Błonnik pokarmowy – daje uczucie sytości
• Wysoki poziom białka – chroni mięśnie
• Obniżony poziom tłuszczu – zmniejsza kaloryczność
• HMB (β-hydroksy-β-metylomaślan) – wspiera utrzymanie beztłuszczowej masy ciała

Psy i koty po kastracji – czy żywienie wygląda tak samo?

Nie! Mimo podobnych zasad (mniej kalorii + więcej wartości odżywczych), istnieją istotne różnice między psem a kotem:

U psów:

• najważniejsza jest kontrola wagi
• kluczowe są: ruch, ograniczenie kalorii i regularne ważenie

U kotów:

• ważna jest także profilaktyka chorób układu moczowego i cukrzycy
• warto zwiększyć spożycie wody (mokre karmy, fontanny)
• należy unikać stałego dostępu do suchej karmy i ustalić pory karmienia

Kiedy zacząć zmiany w diecie?

Kot:

Od razu po zabiegu. Już kilka dni po kastracji rośnie apetyt i ryzyko nadwagi oraz chorób dróg moczowych – nie zwlekaj ze zmianą karmy.

Pies:

Indywidualnie. Nie każdy pies przybiera na wadze po kastracji. Warto obserwować masę ciała co 2–4 tygodnie i reagować, gdy pojawi się tendencja do tycia.

Otyłość po kastracji – jak ją rozpoznać?

Waga to nie wszystko! Do oceny kondycji ciała stosuje się:

• BCS (Body Condition Score) – ocena otłuszczenia
• MCS (Muscle Condition Score) – ocena masy mięśniowej

"Light" czy po prostu mniej karmy?

Karma typu „light” lub „weight loss” to lepszy wybór niż zmniejszanie porcji zwykłej karmy.

Dlaczego?

• Ma mniej kalorii, ale więcej białka
• Zawiera błonnik i składniki wspierające spalanie tłuszczu
• Chroni przed niedoborami i utratą mięśni
• Daje uczucie sytości – zwierzak nie chodzi głodny

Jak bezpiecznie odchudzać psa lub kota?

• Konsultacja z weterynarzem lub dietetykiem
• Tempo odchudzania: ok. 1% masy ciała tygodniowo
• Regularne ważenie – np. raz w tygodniu
• Obserwacja zachowania, samopoczucia i stanu sierści

Jak zachęcić otyłe zwierzę do ruchu?

Dla psów:

• Stopniowo wydłużaj spacery
• Stosuj maty węchowe, kule-smakule
• Hydroterapia – bezpieczna aktywność dla psów z nadwagą

Dla kotów:

• Wędki, interaktywne zabawki, kartony i drapaki
• Zmieniaj otoczenie – stymuluj eksplorację

A co z przysmakami?

• Ogranicz ilość smaczków do minimum
• Dla psa: surowa marchewka, suszone chude mięso
• Dla kota: gotowane, chude mięso w małych ilościach
• Wykorzystuj część dziennej dawki karmy jako nagrodę

Podsumowanie

Kastracja to początek nowego etapu – pomóż swojemu zwierzakowi przejść go zdrowo i bez nadwagi!

• Dostosuj ilość energii – nie za dużo, nie za mało
• Zadbaj o jakość karmy – więcej białka, mniej tłuszczu
• Unikaj nadwagi – ryzyko cukrzycy, chorób stawów i serca
• Dbaj o nawodnienie – zwłaszcza u kotów
• Nie zapominaj o ruchu i zabawie!

Masz pytania? Skonsultuj się z weterynarzem lub doświadczonym dietetykiem zwierzęcym.